Home خانه
ټېپر یا شلغم دشلو ناروغیواو غمونو درمل
ټېپر یا شلغم دشلو ناروغیواو غمونو درمل
:لطیف یاد
ټېپر چې په پښتو کې ورته شلغم او منګړیتې هم وایي دډېرو خلکو چندانې نه خوښیږي او ورسره یې جوړه نه ده یوه ګټوره او غریبانه او ارزانه ترکاري یا سبزي ده چې که له ګټو یې خبر شئ نو هره ورځ به یې په خپلو خوړو کې وراضافه کوئ او په اومه او پاخه ډول به یې خورئ .
ټېپر(شلغم ) ویټا مینونه ، مینرالونه ، کلشیم ،مګنیشیم ، فاسفورس ، سوډیم او زینک اودنورډیر ګټور ویټامینونو لري.ددې ترڅنګ چې یوه ګټوره ترکاري یا سبزي ده دانټي بایو ټیک خاصیت یې هم یوه غوره ځانګړتیا ده.
دټېپرو (شلغمو)نورې ګټې دادي :
۱- دانسان دبدن دهډوکو او مفاصلو په پیاوړتیاکې مرسته کوي .
۲- دستوني ددردونو مخنیوی پرې کیدای شي.
۳- دشکرې(شوګر) دناروغۍ لپاره ګټور دی.
۴- دپښتورګي ( ګردو ) او مثانې ډبرې له منځه وړي.
۵- دټوخي،بلغمو او زکام لپاره هم ګټور دی.
۶- هغه کسان چې په دوینو په کمو الي اخته دي ټېپر دې وخوري
زموږ خلک دټېپروله پاڼو سابه یا ساګ پخوي چې ډیر خوندوراو ګټورسابه یا ساګ دي.
کوه قاف ( دقاف غر) او په پښتو ادبیاتو کې یې یادونه
کوه قاف ( دقاف غر) او په پښتو ادبیاتو کې یې یادونه
:لطیف یاد
دقاف غر یاکوه قاف چې په عربي کې یې جبل قاف بولي یو افسانوي غردی چې دپښتو په فولکلوریکو کیسو ، افسانو ، داستانونو او لنډیو ( ټپو ) کې یې یادونه او ذکر شوی اوڅرک یې لګیږی.په لرغونو اساطیرو کې راغلي دي چې کوه قاف یو داسې لوړ غر دی چې لمر دهغې ترشا پټیږی او ځیني خلک په دې اند و چې دقاف غر ( کوه قاف ) دځمکې میخ دی.
دعرایس المجالس په کتاب کې راغلي دي چې خدای پاک دزبر جدو او زمردونه شین غر جوړ کړی دی چې دهغې له کبله آسمان شین ښکاري . په هر حال ځینې خلک د دقفقاز غرونه چې په انګریزی کې ورته ( Caucasus) وایی دکوه قاف غر بولي او په پښتو ادبیاتو په تیره بیا شعرونو او لنډیو کې دقاف غر ذکر او یادونه شوې ده او دکوه قاف ښاپیرۍ او حورې ستایل شو ي دی.دکوه قاف ددیوانو ذکر هم راغلی دی.
په تیر و وختونو کې هیواد د خپلواکۍ جشنونه
په تیر و وختونو کې هیواد د خپلواکۍ جشنونه
:لطیف یاد
په پخوا وختونو کې به دهیواد دخپلواکۍ جشن معمولا دوږی دمیاشتې په لومړۍ نیټه لمانځل کیده . درې ورځې رخصتی ( چهوټي ) به وه ،خو زموږ ولس او خلکو به دغه جشن په ډیر شان او پرتم سره په ډېرو خوشالیو کې تر یوې اونۍ پورې لمانځه. دجشن سیمه او حضوري چمن به په ملی بیرغونو او څراغونو سره ښکلی شوی و. دمیوند واټ به په ښکلو او رنګینو څراغونو سینګارشوی و.
خلک به دافغانستان له نورو ولایتونو ته په ډیر شوق او ذوق سره کابل ته راتلل ،پيسې به یې پورکولې څو دخپلواکۍ دجشن رسم ګذشت او عسکري پریډ له نږدې نه وګوري . زموږ عامو نا لوستو خلکو به جشن ته جشم وایه . دظاهرخان دپاچاهۍ په وخت کې به پاچا او سلطنتي کورنۍ او لوړ رتبه پوځی او ملکی لوړرتبه چارواکی هغو ځانګړو لوژونوته چې دوی ته جوړشوی و و راتلل ا و دعسکری رسم ګذشت او پریډ به یې له نږدې لیده.پاچابه په داسې حال کې دسلطنتي ارګ نه راووت چې یوې ډلې موټرسایکل سپرو به بدرګه کاوه .دی به لومړی دخپل پلار محمد نادرخان مزارته ته او دهغه پرمزاربه یې د ګلانو نو ګیډۍ ایښودله و بیا به یې په حضوری چمن کې پوځي ګارډ معاینه کاوه او درسم ګذشت عسکري مراسم به د۲۱ توپونو په ډزو په رسمي ډول پیل شول .
دبهائیانو او بهایي مذهب په اړوند لنډ معلومات
دبهائیانو او بهایي مذهب په اړوند لنډ معلومات :
:لطیف یاد
بهایي مذهب یو ایرانی مذهب دی چې په نولسمې زیږدیزې پیړۍ کې یې بنسټ د یو ه تن ایرانی لخوا چې حسین علي نوري نومېد او په (بها ء الله) سره مشهور و رامینځ ته شو . نوموړی دباب له پیروانو نه و .دباب اصلي نوم سید محمد علي شیرازي و چې په (باب) سره یې شهرت درلود ا وده دبابي په نامه یو مذهب رامینځ ته کړ او دپیغمبرۍ دعوه یې هم وکړه، خو بیا په ۱۸۵۰ زیږدیر کال په ایران کې د ناصرالدین شاه قاجار د واکمنۍپه وخت کې دده دصدراعظم یا لومړي وزیر مزرا محمد تقي فراهاني چې په امیرکبیر سره شهرت درلودپه حکم او امر اعدام شو.
دبها یي مذهب مشر بها ءالله په ۱۸۱۷ زیږدیز کال په تهران کې زیږیدلی و او په ۱۸۹۲ زیږدیر کال کې داوسني اسرائیلو دعکا په ښار کې مړ اوهوري ښخ شو.
پښتانه پر څوسترو ښاخونو ویشل شوي دي ؟
پښتانه پر څوسترو ښاخونو ویشل شوي دي ؟
معاصرې ژبپوهنې او تاریخ پوهنې داثابته کړې ده چې پښتانه د اصل او نسب په لحاظ آریائیان دي اوژبه یې هم دهندو اروپايي یا آریايي او په بل عبارت دلویدیزو آریايي ژبو په کورنۍ کې یو ه ژوندۍ ادبي ژبه ده . اوس دمعاصرې ژبپوهنې په رڼا کې نوره هغه زړه او ورسته نظریه بیخي مردوده ده چې وایی پښتانه دبني اسرائیلو له نسله دي .
پښتانه په دودیزه ( عنعنوي ) توګه په پنځو لویو ډلو ویشل شوي دي یا په بل عبارت په پنځو پلرونو یا سترو ښاخونو ویشل شوي دي چې دغه پنځه سترې ډلې دادي : کرلاڼي ، غرغو ښتي ( غرغښتي ) ، غلجي ، سړبني او بیټڼي. بیا دغه سترښاخونه په نورو څانګو ویشل شوي دي چې په پښتو کې ورته خیلونه او یازي وايي. ددغه ویش مطلب دانه دی چې تر دغو نیکونو نه به دمخه پښتنو شتون نه درلود .پښتانه دتاریخي پلوه دډیرولرغونو زمانونه نه داوسني افغانستان اصلي اوسیدونکي پاتې شوي دي او نوم یې په آریايي او ویدي سرودونو کې په واضح او څرګنده توګه راغلی دی.
!شهید سردار محمد داود خان
شهید سردار محمد داود خان!
« دپاکستان پخوانی جمهورریس جنرال ضیالحق په خپلو یاداښتونوکی لیکی :
دافغانستان دجمهورریس محمد داود خان سره په لومړی کتنه کی پوه شوم ، چی دنړی دیو ستر شخصیت سره دهیوادونو په سیاسی اونظامی چارو کی خبری کول اسان کار ندی نو ځکه دتاثیر لاندی یی ولاړم !»
همدارنګه داکتر رحیم شیرزوی د مرحوم داوودخان د جمهوریت په پاکستان کی لوی سفیر په هاغه پرتمینه غونده کی چی د لندن په ښار کی د سردار داوودخان د شهادت د تلین په مناسبت جوړه شوی وه داسی وایی.
داکتر رحیم شیرزوی په پاکستان کی د افغانستان لوی سفیر داسی وایی.
« .... د اسلام اباد په هوایی ډګر کی کله چی شهید داودخان د ذالفقار علی بهتو د پاکستان د هاغه وخت صدراعظم سره خدای پامانی کوله ذالفقار علی بهتو د داودخان په لاسو ور ټیټ شو غوښتل یی د داوودخان لاسونه مچی کړی داوودخان هاغه دی کار ته پرینښود چی د دده لاسونه مچی کړی.
!فواید پیاز
فواید پیاز !
۱. هر روز حد اقل یک پیاز بخورید محرک، نیرو بخش ، اشتها آور و قاعده آور است:
۲. آب پیاز تازه را بگیرید و بنوشید سنگ گرده را بر طرف میسازد.
۳. هر روز یک پیاز را چهار تقسیم کنید و در یک ظرف آب آنقدر بجوشانید تا یک گیلاس بماند و آنرا صبح قبل از غذا بنوشید. زردی جلد صورت ، چین و چروک جلد صورت و همچنین خستگی را بر طرف میکند.
۴.دو حصه پیاز و یک حصه عسل را باهم مخلوط نموده دو روز در یک جای سرد بانید بعدا آنرا صاف نموده هر روز صبح قبل از غذا یک گیلاس بنوشید. انجام کار های فکری را آسان میسازد، مقوی نیروی جنسی است و کمر دردی را تداوی میکند.
۵. هر روز آب آنرا با شیر مخلوط نماید و بنوشید. سینه را نرم ، سرفه و نفس تنگی را تداوی میکند.
۶. سر دردی عصبی و میگرن را تسکین میدهد.
۷. پخته آن برای نفخ و اسهال خونی مفید است.
۸. خواب آور است و سرماخوردگی را تداوی میکند.
۹. آب پیاز برای رشد کودکان مفید است.
۱۰. اگر آب آنرا با آب لیمو مخلوط کنید و در بینی بچکانید خونریزی بینی را قطع میکند.
!مبارک باد طرفداران جبهه مقاومت
مبارک باد طرفداران جبهه مقاومت!
پیوست تانرا با داعش خراسان خواه تبریک گفته و جنگ و وحشت را که آرزوی دیرینه تان است و حالا این بدنامی را خودتان به زبان خود اقرار میکنید ، باز هم برایتان تبریک میگویم.
جای تعجب هم نیست شما با رهبری برنارد هانری لویی به ثبوت رساندید ، هر جنایت ایکه از دست شما ساخته باشد برای از بین بردن انسانها و به قدرت رسیدن خودتان دریغ نخواهید کرد.
حالا قضاوت به دست مردم که آیا شما را میپذیرند یا اینکه شما را با این آرزوهای ضد بشری تان برای ابد ترک خواهند کرد و بالاخره منفور جامعه خواهید شد.
اینکه آواز تان از فرانسه بلند شده است ، خوبتر برای مردم به اثبات رساندید ، که تعلقات تان از وقت احمدشاه مسعود با فرانسوی ها محکم بوده و اینکه احمد جان کوچک هم فهمیده و نفهمیده با دشمن انسانیت خود را فدایی میکند و برای نفع شخصی آقای برنارد هانری لویی ، حتی مردم بیچاره و مظلوم افغانستان را به این جنگ تحمیلی تشویق میکنید ، تا ایشان کوه های زمرد پنجشیر را تصرف نمایند و باقی معادن را چور و چپاول نمایند و شما مهر افتخاری بیغیرتی را به سینه های خود بزنید و بیرق های تان بالا کنید که چه افتخار ای را در جهان کمایی نموده اید.
:ګنډاپور
ګنډاپور:
ګنډاپور له اره سړ بني پښتانه دي او ددوی دلوی يا مشر نيکه نوم ستوری يا ستوريانی دی چې په تاريخي کتا بو نو کې داستر يا نی يا او ستراني په بڼو هم راغلی دی ٠ د پښتنو د دوديزو شجرو پر بنسټ ستو رياني پنځه زامن درلودل چې تری(ګنډا پور)،شيخی،مريړی، امرا او همړ نو مېدل چې په دوی کې دتري، شيخي ، مريړي او امرا او لادې ته په مجمو عي ډول ګنډاپور وايي او دستور ي يا ستور ياني پنځم زوی همړ او لاده د خپل لوی نيکه ستور ي د نا مه له کبله په ستور ياني سره مشهوره ده(١)٠
محمد حيات خان په خپل مشهور اثر حيات افغاني کې دګنډا پور دقبيلې په اړوند داسې ليکلي دي:
" په پيل کې د ستوري دقبيلې ټول ښا خونه دلويديز افغا نستان په ستورياني( څاه) نومې ځای کې چې د کند هار په شمال ختيز کې داوو منز لو په واټن پروت دی استو ګنه درلو دله او دستور ي دټو لو زامنو نه تری ( ګنډاپور) ډېر ښا يسته و چې پر هغه باندې دشير اڼي دقبيلې دمشر يوه پيغله لور مينه شوه او هغه نجلۍ دخپل مور او پلار له خوښې او رضا پرته دګنډ اپور کو رته لاړه او کنډ اپور له هغې سره دنکاح کو لو نيت وکړ، خو دګنډ اپور پلار ستوري او دهغه نورو ورو ڼو دی له دې کاره منعه کړ او له ګنډاپورنه خپه شول او له هغه سره يې خپلې اړيکي پرې کړې ٠ تردې ورو سته چې ګنډا پور په ستور ياني( څاه) کې دخپلوورو ڼو او پلار نه مرور شو نو په تردي نومي ځای کې يې چې دستورياني( څاه) نه دوه لنډ منزله واټن لري استو ګنه غوره کړه . (٢)"
:حالات تر دې راورسیدل
حالات تر دې راورسیدل:
یو فرهنګي ملګري مې چې د دولت مامور وو، راته یي زنګ ووهلو، حالات یې پوښتل، ورته مې وویل چې بس د خدای ج رحم ته په تمه یو.
بې خونده خندا یې وکړه. وه یې ویل یو څه درته وایم. تاته مې زړه درځې. بل چا ته یې نشم ویلی، ممکن زړه مې سپک شي، خو ژمنه به کوې چې هیڅ چاته به یې نه وایې، ومې ویل ژمنه ده چاته یي نه وایم. له دې سره یې وویل:
کور کې سودا نه وه له کوره ووتم چې ځه له چا به پور واخلم سودا به وکړم یا به یې دوکاندار په پور راکړي. وګرځیدم دومره چې ستړی شوم . ماښام کورته تش لاس ناهیلی راستون شوم.
میرمن مې حیران راوکتل. ویل یې څه دې رانه وړل؟
ـ سبا به یې راوړم نن مې څه کار و وزګار نشوم.
!خبر خوش، دوای سرطان کشف شد
د افغانستان د پټې شتمنۍ پوهه
د افغانستان د پټې شتمنۍ پوهه
۱- د افغانستان د لیتیم زیرمې د سعودي عربستان د تیلو زیرمو سره برابر اټکل کیږی.
۲- د افغانستان د اوسپنې کان ۲ میلیارده ټنه اټکل شوي.
۳- د افغانستان د ګازو ټولي زیرمې تر یو ټریلیون ډالرو ډیر ارزښت لري.
۴- د افغانستان د مسو زیرمې په چیلي کې د نړۍ د مسو ترټولو لوی کان سره مساوي دي.
۵- دوی د بډایه کیدو سره سره د یورانیمو او سرو زرو ارزښت اټکل نشو کولی.
۶- ایران په ۱۳۵۰ کال کې هغه هیواد ته د افغان اوبو د ننوتلو لپاره افغانستان ته ۲ میلیارده ډالر تادیه کړي وو ، خو اوس ملیاردونه متر مکعب اوبه پرته له کوم لګښت او تادیې دغه هیواد ته اچول کیږي
۷- پاکستان هر کال د ۱۹ میلیارده ډالرو په ارزښت ۳۸ میلیارد متر مکعب افغان اوبه کاروي.
پروستات چیست ؟ علل ایجاد ، علائم و راه های درمان بزرگی پروستات
پروستات چیست ؟ علل ایجاد ، علائم و راه های درمان بزرگی پروستات
پروستات چیست ؟
پروستات (به زبان انگلیسی : Prostate) غده مهمی در سیستم تولید مثل مردان است. در صورت سالم بودن و در مردان جوانتر از ۵۰ سال ، معمولاً به اندازه یک گردو است و وزن آن حدود ۰.۷۵ اونس است.
پروستات در شکم ، جلوی راست روده و بین آلت تناسلی و مثانه قرار دارد. مجرای ادرار ، همان لوله ای است که اسپرم را از بیضه و ادرار را از مثانه و از طریق آلت تناسلی بیرون می آورد و همچنین از پروستات عبور می کند.
این غده در باروری مردان نقش دارد و مایع پروستات را که بخشی از مایع منی است ، می سازد و ترشح می کند.
مسعود پیژنۍ؟
مسعود پیژنۍ؟
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرزی
در تنازع سیاسی، بهترین شناخت از آشکارایی طرف هایی ست که عملاً در برابر هم قرار گرفته بودند. با پشت سر گذشتاندن حکومت چپی، پی آمد آن بدتر از قبلی شد. در این نوبت، درگیری تا حذف وجدان، کشور ما را بر باد فنایی سپرد که دایماً می وزد. چنین مامول، به این دلیل نیز صورت می گیرد که کسانی علاقه دارند مقدرات ما را در طی طریق افرادی بخوانند که وقتی جوشش جهادی و مقاومتی شان کاسته می شود، هیچ نشانه ای در آن دل بسته گی ها یافت نمی شود که در زمینه ی مدنی، به چه کار می آیند؟
در سالیان اخیر، فرار از افتخارات جهادی و مقاومتی، به دلیل سالم ماندن از محتوای آن ها بود. در برابر مردم، یک طیف ولگرد، بی کاره، بی بند و بار هم شکل گرفته که از راه خلافکاری، جنایت و توحش ارتزاق می کنند. محرز ترین مشغله ی فکری آنان، گره خوردن به زنده گی تعدادی ست که از خوب و خراب، اما کارنامه های به اصطلاح جهادی و مقاومتی دارند.
دوازده گرام مغز
دوازده گرام مغز
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرزی
این اثر بسیار مهم استاد شهرت ننگیال، از زمان نشر تا کنون، سر زبان هاست. افغان های زیادی راجع به آن گفته و نوشته اند؛ اما در زمینه ای که باور های الحادی و اخوانی جولان می کنند، لطف آثاری کمرنگ وانمود می شود که خالق آن، با وجود رعایت بی طرفی، اما در تنازع سیاسی، نقش فعال داشته است.
استاد شهرت ننگیال را می توان از آن نویسنده گان افغان برشمرد که در زمینه ی زبان پشتو، ژورنالیسم ادبی را نیز فزون ساخته اند. در این شیوه، لطف نگارش ژورنالیستی با قوت قلمی که ظرفیت طبیعی(ذاتی) نویسنده است، برخلاف نویسنده ای که این هنر را کسب می کند، واژه گان را جاندار می سازد.
بی نیاز به تلویحات من، آثار استاد شهرت ننگیال، زیاد هستند. افغان ها او را خوب می شناسند. با این حال، تعیین جایگاه آثار امثال او که بدون شک بُلند است، در نظر گرفته نمی شود. مردم ما با تمایل به نگرش کمیتی، گاه افراد و اشخاصی را عامی می سازند که جاه ویژه دارند.
فرهنگ پشتو
فرهنگ پشتو
پژوهش و نگارش مصطفی عمرزی
بحث در زمینه ی «فرهنگ پشتو»، پیش از همه مستلزم نگرش در زمینه ی تاریخ پشتون هاست؛ زیرا کمال تبارز قومی زمانی تبارز می کند که اقوام، موفق به تاسیس کشور می شوند. در واقع امتیار پشتون ها در این هم شمرده می شود که در منطقه ی بزرگی از هند تا آمو و از کشمیر تا اصفهان، حکومت ها ساخته اند/ کرده اند. این پایش سیاسی، بالاخره به دولت ماندگار افغانی در افغانستان، مبدل شده است.
در اواخر قرن چهارده ی میلادی، قدرت سیاسی لودیان در هند، آشکارا/ رسمی زبان پشتو را وارد گستره ی تبادل کرد؛ هرچند در رسمیات دولتی، زبان های معمول مصرف داشتند، اما واضح بود که قدرت سیاسی می تواند زبان زعما را تشهیر کند.
تا اواخر دهه ی سی میلادی در افغانستان که زبان پشتو به فرمان اعلی حضرت شاه محمد ظاهر(رح) رسمی می شود، این زبان اکثراً در دایره ی عواطف، بیان، دین و بالاخره پس از خوشحال بابا، حوزه ی ادبیات ملی را فراگیر ساخته بود.
ناکامی
ناکامی
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرزی
بُن بست های ایجاد شده یا عمدی، بالاخره افغان ها را بر سر چهار راه دیگری قرار داده اند که حق شان نبود. امید ها در نزدیکی های دو دهه، اما از نفس افتیده اند. در جریان تنقید سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حکومت های پساطالبانی، افغان های زیادی سعی کرده اند آشکار بسازند که نباید به ادامه ی تورید نسخه های آماده ی حکومتداری، واقعیت های داخلی افغانستان، فراموش شوند.
افزون بر نبود فرهنگ سازی های لازم، نبود آماده گی ها با آن چه به نام تنوع مدنی در برابر اکثریت روستایی یا در خط اول آسیب های جدی قرار می دادند، از خلط آن ها، مجموعه ی بشری ما، شبیه موجوداتی شده اند که همدیگر را به درستی درک نمی کنند. در کنار شمار نجومی پول های کمکی، اما همه در لجنی دست و پا می زنند که سیستم سیاسی را بیش از همه فرو می برد.