کولرگول
(در فاز طفلیت)

مصطفی «عمرزی»

اثرگذاری تعلیم و تربیه در دوران کودکی، شاید در تمام عمر باقی بماند. در کشور های با ثبات، قانونمند و حامی ارزش های انسانی، توجه ویژه ای به آموزش و پرورش در سنین پایین عمر می شود. دنیای فراروی کودک، بنیان های فکری او را نیز می سازند. از این مبدا تا زمانی که حافظه یاری کند، فهم او از خوب و بد، در تعیین بسیاری از رفتار ها و گرایش ها، مهم است. به جرات می توانم بگویم که نخستین برداشت هایم از خوب و بد، مدیون اوان کودکی اند. از فضل الهی، عضویت در یک خانواده ی تحصیل کرده، ما را با مساله ی اندیشه نیز آشنا می کرد.

هره ورځ ځان ته دغه پینځه لارښوونې ولولئ، بریالي به شئ

ژباړه: حضرت عثمان نوري

د خوښ او بریالي ژوند هیله هر څوک لري، خو مګر په لاسته راوړلو کې یې بیا ډېر کم وګړي بریالي کیږي، لامل یې دا دی چې دا اسان کار نه دی او ډېر کوښښ غواړي. دلته موږ هغه پینځه لارښوونې ذکر کوو، که تاسې یې هره ورځ ځان ته ولولئ، نو دا یقیني وګنئ؛ چې تاسې د بریا پر لاره د اوږد واټن شاه نېولې ده او ډېر ژر به خپل هدف ته ورسېږئ.      

لومړی: "نن زما ورځ ده": وخت غنمیت ګڼل او ترې ګټه اخیستل ستاسو شک په یقین بدلوي، له کاري فرصتونو سره خپل وخت مهالوېش کول خورا مهم دي او که کاري بوختیاوو ته مو مهالوېش چمتو کړئ، نو بیا دا شعار سپېڅلی وبولئ چې (نن زما ورځ ده) او په دې ډاډ من اوسئ چې د بریاوو پر لاره د خپل اوږد مزل واټن ورو، ورو طی کولای شئ.

جمعیت ناچیز

مصطفی «عمرزی»

اعلامیه ی جمعیت به اصطلاح اسلامی که بلافاصله پس از سخنان سخیف صلاح الدین ربانی، صادر شد، خبط بزرگ دیگری بود که از این تجربه ی ناکام تاریخی، انتظار می رفت.
جمعیت به اصطلاح اسلامی یا یکی از هفت تنظیم جهادی در پاکستان، با شانس هایی وارد زمینه ی تاریخی افغانستان شده است که به نام ملت افغان و هویت اسلامی افغانستان، تحفظ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، وضع می کردند. با استفاده از این مولفه ها، یکی از بدترین جریان های افغان ستیز، حتی به ارگ رسید، اما در ایفای نقش، تجربه ای شد که در تاریخ، نامی بهتر از سقوی دوم ندارد.

قرآن، حطمه و جهنم اتمی

نویسنده: هدایت الله ذاهب

جای شک نیست که بشر به‌شکل بی‌پیشینه و بی‌سابقه پیشرفت نموده و در حال پیشرفت است، سهولت‌های شگفت‌انگیزی آشکارشده و در حال آشکار شدن است، سهولت‌هایی در بخش اقتصادی، اجتماعی، صحی، سیاسی، طرز زندگی و همه بخش‌های زندگی فردی و جمعی، اما باوجودی که بشر فاصله‌های ماهانه را در ساعت‌ها طی می‌کند وقتی فارغ برای مسائل انسانی و حتی برای خودش ندارد، باوجود نظام مغلق و بروکراسی پیچیده‌ی اقتصادی، ازدیاد غیرقابل‌باور تولیدات اقتصادی و فعالیت میلیون‌ها نهاد معاونت به مستضعفان، میلیون‌ها انسان از گرسنگی رنج می‌برند، باوجود کشف نظام بهداشتی و صحی پیشرفته و مدرن و پیشرفت غیرقابل‌ باور در صنعت ادویه‌جات تعداد امراض افزایش‌یافته و بشر هرروز شاهد مرض کشنده و مهلک دیگر است.

آگاه جسور
(دكتور محمد اشرف غني احمدزي)

هيچ گاه به اندازه ي عقده ي حقارت و حسادت كساني كه در برابر موقف ملی و علمي دكتور اشرف غنی، ياوه سرايي مي كنند، لذت نبرده ام.

 ديوانه گاني كه با هويت هاي اسطوره يي و فرهنگ های مداحي- جعلي (آریایی، خراسانی، فارسی)، نزديك است خودشان را صادارات افتخاري كرات ديگر بدانند، وقتي در درمانده گي نقد حاكميت هاي معاصر كه باوجود استعمار و مداخله، همواره بيرون جسته اند، جغرافيا ساخته اند و تمدن، مظاهر نوين و بدون شك خيلي پُربهاي كنوني را براي افغانستان به ارمغان آورده اند، هار مي شوند، از كوچك ترين ابزاری نيز استفاده مي كنند كه حتي به كار كودكان نمی آید.

یک آیه بیانگر حالت امت

نویسنده: هدایت الله ذاهب

درک جهان مدرن یکی از مشکلات بزرگ انسان این عصر است، زیرا باوجود پیشرفت بی پیشینه‌ی بشر در عرصه‌ی اقتصادی، اجتماعی، انسان‌شناسی و سیاسی، انسان این عصر به فلاح و سعادت متناسب به این پیشرفت نرسیده بلکه برعکس ترقی‌های مفید و غیرمفید عصر مدرن انسان‌ها را به‌سوی ناخوشی، نارضایتی و عدم سعادت سوق داده است چنانچه مایکل فولی در کتاب خود به نام عصر پوچی می‌نویسد: همه‌چیز در مورد شرایط زندگی مدرن شمارا برای یک زندگی ناخوش، زندگی توأم با آرزوهای شکسته و زندگی پیوسته با امیدهای عقیم و خنثی آماده می‌کند.

 خراسان بزرگ یک دروغ بزرگ است

دوکتور خالدی

گذشته تاریخی کشور را باید دانست.
در زمان قیام میرویس خان هوتکی (۱۷۰۹ م) افغانستان فعلی در شرق تا کابل و بلخ توسط بابریها از دهلی اداره میشد و متباقی توسط صفویهای فارس از اصفهان اداره میگردید.

سرزمین ما توسط کسانی اداره میشد که از این مرزوبوم نبودند. خراسان، کابلستان، زابلستان، تخارستان، سیستان، افغانستان، غرجستان، غور نامهای مناطق مختلف این کشور بودند.

تیموریان هرات در حدود سه قرن قبل از میرویس و احمدشاه بابا تنها کسانی بودند که از این سرزمین برخواسته و در این سرزمین حکومت کردند اما آنها هم از سمرقند از دربار امرای تیموری دستور میگرفتند..

عداوت پیشه گان مریض

مصطفی «عمرزی»

تکرار چرندیات ناقلین بخارا، فرصت های استفاده ی دوباره از حقایقی را میسر می کنند که در نوبت های بحث با فعالان فرهنگی ترک، هزاره، پشه یی، بلوچ، نورستانی، عرب، گوجر، ایماق، بره کی، واخی و ده ها تن دیگر که در بیش از 50 قوم خورد و بزرگ این مملکت، تقسیم می شوند، وضاحت داده بودیم. روی سخن ما برای تقابل با فرزندان ناقلین بخارایی، تنها بحث دشمنی با پشتون ها نبود. متن چرندیات گروهک های معروف به ستمی که حالا کاملاً از جناح های تنظیمی (جمعیتی و شورای نظاری) و چپی (پرچمی) حمایت می شوند، انحصار قدرت و تحریف واقعیت ها در برابر اکثریت اقوامی ست که فی نفسه، نه تاجیک اند و نه می شود به نام فارسی زبان، تغییر هویت دهند.

نوماند څنګه ټاکو؟

 په انتخاباتو کې ګډون زموږ شخصي او ملي رسالت دی، ځکه زموږ رایې کولالی د ولس له غېږې داسې مجرب، ښوونيز او پر ولس میین کس غوره کړي، چې وکولای شي د دلوګر ولایت هر ډول ستوتزو ته رسیده ګي وکړي. اما بدبختانه زموږ پارلمان نن سبا د شخصي سیالو پر ډګر بدل شوی. نو له همدې کبله وړ او نا وړ کسان په دې پروسه کې خپل بخت ازمایي کوي. د نامناسبو کسانو دا کار د هغو اشخاصو موقف ته زیان رسوي، چې په واقعي ټوګه پر هېواد میین، تعلمي، بارسوخه او د ښه استعداد خاوندان دي. نو دې ستونزو د حل په پار ټولو لوګریانو ته مې سپارښتنه داده؛ چې پارلماني ټاکنو کې د نوماندانو په ټاکلو کې لاندې سپارښتنو ته پاملرنه وکړئ.
۱ - نوماند باید حد اقل لیسانس وي. او زده کړه یې په شعوري توګه کړي وي، نه د سند او نوم په پار.

دیروز و امروز خواجه

هارون انصاری

دیروز:

ای خواجه! گناه مکن که بدنام شویی
گر خاص تویی، گناه کنی، عام شوی

بر راهت دام نهادست ابلیس
بدکار مباش زان که در دام شوی

امروز:

ای خواجه! گناه نکن که بدنام شوی
گر گناه نکنی شهره ی عام شوی

لیک بر راه ابلیس گر دام نگذاری
بی چاره بمانی، ذلیل و خام شوی

نماینده گان فساد تاریخی

مصطفی «عمرزی»

داکتر عبدالله به مصداق گل مرجان و فرزند حقیر ملا ربانی مشهور به چترالی، از درون تهی نقاره ای صدا می کنند که از مبدا تا انتها، اصل تضاد و تناقض است. تنظیم بدنام جمعیت به اصطلاح اسلامی از دامان آی.اس.آی تا ظهور در زمینه ی افغانستان، حالا به تابلویی می ماند که با زدایش گرمای آفتاب از سیاهی، نوبت به رنگ ریزی دیگری برسد. در این تابلوی مسخره، از همان آغاز، دروغ هایی نوشته بودند که در عمر ننگین آن، به هیچ کجای واقعیت نمی رسید. تنظیمک جهادی دست پرورده ی پاکستانی ها، از مبارزات سوراخ نشینی تا ائتلاف با روس ها، روی پیمان بدنام جبل السراج، روسیاه می شود و در آن کمیدی شوم حکومت، با پشتاره ی خیانتی به نام «شر و فساد»، رنگ نحس خویش را گم می کنند.

هموطنان گرامی!

 من امروز، با افتخار و خرسندی، بنا بر چند دلیل عمده تذکره تابعیتم را منحیث یک افغان، اخذ می کنم:
اول) من تذکره تابعیتم را می گیرم، برای اینکه من امنیت میخواهم شناخت و تمیز فرد آشنا و بېگانه در جامعه ما جزء شفافیت فرهنگ ملی ما بوده است. مهاجرت ها، ازدیاد نفوس، و فعالیت گروهای جنگی این شفافیت را متضرر ساخته است که در نتیجه زمینه نفوذ و سرایت افراد بی مسؤولیت و بیگانه در میان مردم ما فراهم شده است. تذکره از پنهان شدن افراد جرم پیشه و غیرمسؤول در میان افغان های معصوم جلوگیری خواهد کرد.
دووم) من تذکره تابعیتم را می گیرم، برای اینکه من رفاه اقتصادی میخواهم برنامه ریزی اقتصادی بر اساس معلومات صورت می گیرد. در یک جامعه مرفه ملی باید عمر، جنسیت و موقعیت هر فرد تشخیص باشد تا خدمات اقتصادی بر اساس خواسته ها و نیازمندی های فردی و اجتماعی اش برایش میسر گردد.

جناب رییس جمهور! لطفاً جدی بگیرید

اورانوس آریا

 اگر دست فاسدین را از اداره ثبت و احوال نفوس کوتا نکنید، دیگر به شما و شعار های شما مبنی بر مبارزه با فساد اداری باور نخواهیم کرد. عبدالصبور عطاری، رییس توزیع و خدمات تذکره های برقی و رییس پروژه تذکره های کاغذی، نه کار را می فهمد، نه ظرفیت دارد و نه هم مدرک تحصیلی. او در همکاری با نورالله رحمانی، رییس منابع بشری این اداره، صد ها هزار افغانی را در بدل مقرری های پروژه توزیع تذکره های کاغذی بدست آورده اند.

BTN
(شبکه ی رادیو و تلویزیون باختر)

مصطفی «عمرزی»

اواخر سال 1388 شمسی بود. در جمع دوستان دست اندرکار رسانه ها، در محلی گردهم آمدیم که بعداً با نام «رادیو و تلویزیون باختر»، از خوب ترین و بهترین تجربیات رسانه یی افغانستان شد. متاسفانه عمر این تجربه ی خوب، بیش از یک سال نپایید، اما اندوخته ی ما از این تجربه و اعتماد مردم بر این فرهنگ، به این باور کمک کرد که تسامح و تساهل، فضای باز، آزادی های فکری، احترام، همدیگرپذیری و پاداش به خلاقیت و ابتکار، می توانند ارزش کیفیت را تضمین کنند.
«کابلبانک» پیشین با حمایت از پروژه ی شبکه ی رادیو و تلویزیون باختر، زمینه می سازد تا شماری از فرهنگیان و دست اندرکاران افغان رسانه ها، گونه ی دیگری از پوشش رسانه یی ایجاد کنند که باوجود مشکلات و سقوط بانک مذکور، اما توانست در میان رسانه های افغانستان، خوب بدرخشد و ماندگار بماند.

چه سود؟

هارون انصاری

 این همه گوییم، چه سود؟
همه می سوزند در آتش، باروت و دود

نویسم این همه حرف مفت
دشمن ظالم، همه را کشت

چه سود سر دهیم شکوه و فغان
همه گشتیم آواره و حیران

چه سود که تقبیح کنیم این حال
که بزرگان هستند هنوز در خواب و خیال

چه سود من نویسم، تو بخوانی، او بگوید
با همه دانی ها درمانی نباشد

چه سود این گفتار، حرف است حرف
گر نشویم یک جا، ستیز نکنیم با طرف

امیندوارې ښځې باید له دې۵ مواردو څخه لرې شي

ژباړه او لنډیز: عطا محمد میاخېل

د یوې مور له پاره تر بل هر څیز د خپل نا زېږول شوي ماشوم روغتیا او سلامتیا مهمه ده.

له ښه مرغه تاسو کولای شئ له احتمالي خطرونو او ګواښونو څخه په ډډه کولو سره، چې د امیندوارۍ دوران پېچلی او ستونزمنوي یا جنین ته د زیان رسولو سبب ګرځي، له خپل ماشوم څخه ساتنه وکړئ.

۱ ـــ له اروایي فشار څخه ډډه کول:

اروایي او عصبي فشارونه په حیرانونکې توګه ستاسو جسمي روغتیا له ګواښ سره مخامخ کوي. د بېلګې په توګه: اروایي فشار کولای شي، چې په امیندوارو مېرمنو کې د ملا درد، بې خوبۍ یا حتا د کم وزنه ماشوم د زېږون سبب شي.