Home خانه
!د استادانو مجلس
د استادانو مجلس!
عبدالله وردک ، انګلستان - جنوري - ۲۰۱۹
ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو !السلام علیکم و رحمت الله و برکاته !الله (ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ.
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
په دغه پوهنتون کې چې زه له ډېرو کلونو راپدېخواه معلمي کوم، لږ تر لږه په میاشت کې یو ځلې، د هرې شعبې استادان سره کیني، او د شاګردانو په هکله هر اړخیزه بحث کوي، او په نتیجه کې یې لازمې فیصلې کوي.
د یادولو وړ ده، چې پدغه مجلسونو کې د شاګردانو استازي (نماینده ګان) هم فعاله برخه اخلي. د مجلس اجنداء، وخت، ځای، او نېټه مخکې له مخکې، ټولو استادانو او د شاګردانو نماینده ګانو ته د ایمېل پذریعه ور استول کیږي.
د شاګردانو استازي، د هر ټولګي د شاګردانو له طرفه، په آزاده فضاء کې انتخابیږي، او دوی بیا د استادانو په ټولو مجلسونو کې ګډون، او فعاله ونډه اخلي.
د افغانستان په اړه د ټرمپ حېرانونکې او هيښونکې څرګندونې
د افغانستان په اړه د ټرمپ حېرانونکې او هيښونکې څرګندونې
ټرمپ چا او څه شي مجبور کړ چې روسیه، پاکستان او هندوستان په افغانسان کې جګړې ته راوبلي؟
په داسې حال کې چې د افغان سولې په اړ ه د امريکا متحده ايالاتو او افغان حکومت هڅې تر بل هر وخت ګړندۍ شوي؛ د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ پر افغانستان د شوروي اتحاد د تجاوز په اړه حيرانوونکي څرګندونې کړي. ولسمشر ډونالډ ټرمپ په افغانستان د شوروي يرغل په حقه او د ترهګرۍ سره د مبارزې لپاره بللی دی. ټرمپ د چهارشنبې په ورځ د کابینې په غونډه کې وویل د شوروي پخواني اتحاد ځواکونه ځکه افغانستان ته ولاړل چې د ترهګرو مخه ونیسي. امریکايي ولسمشر دغه راز وویل چې دسیمې هیوادونه – هند، پاکستان او روسیه – باید په افغانستان کې د ترهګرۍ په ضد وجنګیږي، نه امریکا.
اگر جهانيان شكست بخورند؟
اگر جهانيان شكست بخورند؟
نوشته ی محمد اسماعیل یون
برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی
یادآوری:
اين مقاله در شماره ي 1- 1387 شمسی نشريه ي «قلموال»، به نشر رسيده است.
يك جامعه شناس افغان گفته بود:
«افغانستان، كشور استثنا هاست. در اين جا پيش بيني رويداد هاي سياسي و غیره، ناممکن است. هر ناممكن ممكن و هر ممكن ناممكن می شود.»
به اساس بیان بالا، برداشت دقیقی از واقعيت ها، محاسبات ويژه و ارزیابی درستی از رويداد هاي افغانستان، صورت نگرفته اند. هر نيروي خارجي و هر خودكامه ي داخلي كه بر سرير قدرت نشسته اند، اکثراً موفقیت های زودگذر خويش را توسط سلاح، پول و از رهگذر كميت افراد ارزيابي کرده اند. بنابراين امپراتوري بريتانوي و به دنبال آن امپراتوري كمونيستي يا روسي در افغانستان به زانو افتيده اند.
قهرمانان گمنام
قهرمانان گمنام
(از مجاهدین پشتون، یاد کنیم!)
مصطفی عمرزی
كتاب داكتر شيرشاه يوسفزي (تاريخ مسخ نمي شود) در نقد «اردو و سياست» نبي عظيمي را خوانده ام. در لابلاي صفحات آن، ده ها تصوير زيبا، هرچند از اندوه و ايثار، اما يادگارانی از هزاران مستندي اند که چند تاي آن ها در گونه ي تصويری، آن كتاب را آراسته بودند. سوگمندانه بقيه ی آن تقدس، در فراموشخانه ي اذهان و احزاب پنهان مانده است تا در تحريف تاریخ، حق، ضایع شود.
در تمام حاكميت كرزي، در مناسبت هایي كه تجليل از جهاد و مجاهدين افغان را مي طلبند، مثل اين كه عادت باشد، تصوير جهاد عبارت از بلبل سرايي تنی چند در ته و بر رودخانه ي پنجشير مي شود كه مصروف كمين اند.
!منع خشونت علیه زنان؟
منع خشونت علیه زنان؟!
هارون انصاری
منع خشونت علیه زنان، قصه ی مفت است. داستان دو دختر جوان ۲۳ و ۲۵ ساله در هرات که سعی کردند خود را بسوزانند و خودکشی کنند، فراموش نمی شود. آنان نمردند و با مصدومیت ناشی از سوخته گی هنوز زنده استند و سوگمندانه گدایی می کنند؛ اما شوهران شان، بی تفاوت، فقط دنبال مال و همسران نو اند.
دو هفته قبل در آسترالیا، محفل منع خشونت علیه زنان از طرف مسلمانان، به خصوص افعان ها برگزار شده بود و این در حالی ست که بعضی مهاجرین، به خصوص هزاره ها، دو یا سه زن دارند و آنان را به نام خانم برادر، بیوه ی اقارب یا خواهر خود خواسته اند و برخلاف عقاید مدنی، نگه داشته اند.
برادری خواست زن کند
فکر همسر، خانه و فرزند کند
چون نداشت پول عروسی و محفل
قبول کرد خواهر مسکین را آلش- بدل کند
پدری خواست ثروتش را چهار چند کند
فکر آینده، همسر دیگر و چند فرزند کند
آداب همبستر
بسم الله الرحمن الرحیم
آداب همبستر
مقدمه:
در تعلیمات اسلامی برای زوج متدین (شوهر وهمسر) استفاده از هر نوع لذتی را که از دایرۀ حلال ومقام انسانی خارج نگردد، هدایت فرموده اند. بانهم دین مقدس اسلام برای شوهر وهمسر نکات هوشدار دهنده را بیان وهدایت فرموده است که نباید كانون خانواده دچار برخی ازمشكلات كه از نارضایتی جنسی یكی از طرفین ( همسر وشوهر) بوجود می آید نشود.
ازمحتوای دساتیر وتعلیمات اسلامی چنین استنباد میشود که: همبستر شدن زن و شوهر و ارضای غریزۀ جنسی در ذات خویش عبادت محسوب می شود و حتی علمای اسلام میفرمایند: در این همبستر شدن باید رضایت وارضاء جانبین باید بصورت دقیق وهمه جانبه در نظر گرفته شود.
آيا تمام پشتون ها طالب اند؟
آيا تمام پشتون ها طالب اند؟
نوشته ی محمد اسماعیل یون
برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی
یادآوری:
اين مقاله پس از سرنگوني طالبان و با نام مستعار در شماره ي 1- 1381 شمسی مجله ي «هيله» به نشر رسيده است.
د تومتونو يار دې زه يم
يار بهتان هايت منم
د پتاسو دستمال دې برکلي تـه ځينه
بسته ی شيرينى ها را به روستاى بالا ببر!
به همه گان آشكار است كه پشتون ها اكثريت سرنوشت ساز افغانستان استند. آنان در تحولات سياسي و اجتماعي كشور، نقش تعيين كننده دارند، ولي بعضی تعابير و نظرات در مورد آنان، دقيق نیستند. اين نظرات و تعابیر يا بر اثر ناآگاهي ارائه مي شوند يا هم به گونه ي عمدی.
جنس منتقدان بحران زده
جنس منتقدان بحران زده
مصطفی عمرزی
درست تا اين مقال، در همه جا از نقد بي رويه، نامنصف و غيراخلاقي اي يادآوري كرده ام كه شايد در حد بخشي از محتویات اين نوشته ها شود.
ما انتقاد را به عنوان عنصر مهم جهت اصلاح و توجه بر معضلات مي دانيم؛ اما توضيحات ما پيرامون تنقیدي كه به تبار ما مي شود، به هيچ عنوان به این معني نيست كه ما، ملائكي استيم كه درستي و خوبيت، جزو شان ماست و چيزي ديگري از ما سر نمي زند.
آسيب هاي جدي از رهگذر نقد یا در واقع دشنام ها و بي حرمتي هایي كه بر مردم ما روا داشته اند، باعث ايجاد فرهنگي شده است كه اگر تداوم یابد، جامعه ي متنوع افغاني باوجود خلط و آميزش هاي قومي، به سنگر هايی مبدل مي شود كه زماني با زور ايديالوژي هاي بيگانه، حكومت تنظيمي تاريخ معاصر افغانستان را به عنوان الگوي آن ها ساخته اند.
شور و غوغا در ميان موانع سمنتي
شور و غوغا در ميان موانع سمنتي
مصطفی عمرزی
هجوم امريكاييان و سقوط امارت اسلامی، عدم توازن را به نفع مخالفان طالبان تا عمق لايه هاي اجتماع كشاند. در آن جا هایي كه مخالفان دولت با تكيه بر نيرو هاي امريكايي، فرصت يافته بودند، حال و هوا، سواي آن چه نبود كه در گذشته ي افغانستان با وجود عبور از تمام بحران ها، طبيعي مي نمود.
مخالفان طالبان در اين شانس عظيم (هجوم امريكاييان)، تمام خواسته ها و آرزو هاي خود را تجربه كردند؛ اما سهم آنان براي غضب، تاراج و سوء استفاده هاي عظيم مالي، حاكميت كرزي را با سيستم ائتلافي آن تا آخرين روز آسيب زد. بدتر از همه، چنان ميراثي برجا گذاشته اند كه نظام اداري افغانستان را تا ساليان زيادی در گرو بقاياي تنظيم ها، تضمين می كند. اين تراژيدي كه به گونه ي غير متوازن و يك جانبه، حقوق بعضی اقوام را نقض كرد، در حاكميت قبلی نیز اسناد زياد دارد و هرگز پوشيده نخواهد ماند؛ اما آن چه در اين نگارش مي آيد، اشاره بر بُعدي ست كه چه گونه مخالفان طالبان با گونه اي از ذهنيت هاي قومي با تحریف تاريخ، تلاش هاي عظيم كردند تا انحصار قومي به نفع گروهک ها و مناطق را توجيه كنند.
ملت افغانستان يا افغان؟
ملت افغانستان يا افغان؟
نوشته ی محمد اسماعیل یون
برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی
یادآوری:
اين مقاله را زماني نوشته بودم كه رهنمود انتخابات لويه جرگه ي اضطراري به دستم رسید. در لويه جرگه ي قانون اساسي، اشتباه اصطلاحی «ملت افغانستان» به گونه ي عمدی و غير عمدی در متون پشتو و دري جا داده شده بود. در متن انگليسي نیز گاه بر همين گونه تكرار می شد. چنین كاستي هایی در متن انگليسي قانون اساسي كه اصل شمرده مي شود، رفع شده اند و در بقيه متون حقوقي مربوط افغانستان نيز وجود ندارند.
اين مقاله همان زمان در شماره ي 1- 1381 شمسی مجله ي «هيله» به نشر رسيده است.
تیم کریکت افغانستان مستقیماً به جام جهانی ۲۰ آوره راه یافت
تیم کریکت افغانستان مستقیماً به جام جهانی ۲۰ آوره راه یافت
چهارشنبه ۱۲ جدی ۱۳۹۷ کابل ۰۲:۲
براساس آخرین درجه بندی شورای جهانی کرکت، افغانستان مستقیماً در جام جهانی بیست آوره مسابقه می دهد.
بر اساس معلومات کریکت بورد، جام جهانی در اکتوبر ۲۰۲۰ در استرالیا برگزار می شود که ۱۲ تیم در آن شرکت می کنند.
این نخستین باری است که افغانستان مستقیماً در جام جهانی ۲۰ آوره به رقابت میرود.
همپذيري به معنی معامله و سازش
همپذيري به معنی معامله و سازش
مصطفی عمرزی
در سلسله ي این مقالات، روشنگری بر شعار ها و مدعای طرف مقابل، زماني كه معنی می یابند، خالي از مفاد نخواهد بود. اكنون به خوبي آگاهیم كه در چه زماني مليگرا مي شوند و در چه زماني از ارزش هاي اسلامي و فرهنگي، سوء استفاده مي كند. بخش ديگر دست آويز عدو به گونه ای شعاری، انساني و اخلاقي می شود که گویی قاتلي را در منبر تذكار پرهيز از قتل، مشاهده كنيد.
خوشبختانه باور هایی كه باعث بسط قومگرايي شوند، هنوز افغانستان ما را در سطح توده ها آلوده نكرده اند. هرازگاهی كه مردم افغانستان، فرصت يافته اند، به نفع وحدت و همگرايي، راي داده اند.
القاعده يا الفايده؟
القاعده يا الفايده؟
نوشته ی محمد اسماعیل یون
برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی
یادآوری:
اين مقاله پس از سرنگوني نظام طالبان كه در هر گوشه اي آوازه ي سركوب القاعده گسترده شده بود و طرفداران قبلی اين گروه كه اكنون دشمنان جدید آنان استند و از كمك هاي انبوه امريكا استفاده می کنند، نوشته شده و در مجله ي «هيله» به نشر رسيده است.
در باره ي اصطلاح چشم سفيد، همه می دانند كه «وي آن قدر چشم سفيد است كه با جامه هايش داخل چشمان مي شود!» موشكافي اين اصطلاح، نشان می دهد كه اگر كسي عمل نادرستی انجام داده و همه بر آن آگاه باشند و خود نيز آگاه است كه چنين عملی را انجام داده، اما در قبال این پرسش که چرا انجام داده است؟ زود براي تان مي گويد كه كي انجام داده؟ من آگاهي ندارم! او با تمام عمل انجام داده شده اش، داخل چشمان شما مي شود. وی از قماش آن چشم سفيدان مي باشد كه از كار انجام داده منكر است و خود را بي خبر و ناآگاه وانمود مي كند.
په لومړي ځل یوه مېرمن ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازې شوه
په لومړي ځل یوه مېرمن ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازې شوه
جمهور رئیس محمد اشرف غني په لومړي ځل یوه افغانه مېرمن عادله راز په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازې په توګه ټاکلې ده.
د افغانستان د جهوري ریاست د ویاند مرستیال شاه حسین مرتضوي د دوشنبې په ورځ د «مرغومې پر لسمه» امریکاغږ ته وویل چې، مېرمن عادله راز د محمود صیقل پر ځای ټاکل شوې ده.
اوس مهال محمود صیقل په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازي په توګه دنده سرته رسوي چې د ماموریت دوره یې پای ته رسېدلې ده.
عادله راز د اقتصادي همکاریو په چارو کې د بهرنیو چارو وزارت د مرستیالې وزیرې په توګه له شااوخوا درې کالونو راهیسې دنده سرته رسول.
مېرمن راز په پخواني حکومت کې د جمهور رئیس حامد کرزي د مرستیالې ویاندې په توګه دنده سرته رسولې ده.
!كسي از ما، دفاع نكرده است
كسي از ما، دفاع نكرده است!
مصطفی عمرزی
پس از مرگ هر جمعيتي و شوراي نظاري، ولو كمترين ها و ناچيز ها، چون بيماري رواني تعلق قومي- بزرگ نمايي، نیازمند پشتوانه است، القاب رهبر جهاد و مقاومت، در حالي كه پرسش برانگيز اند، نثار یک گروهک مي شوند. انحصار لقب رهبر جهاد، جفاي بزرگي ست كه در حق مردم افغانستان، به ويژه پشتون ها مي کنند.
جهاد افغانان، تنها در جهت اهل سنت، سر به هفت تنظيم مي رساند. در جهت اهل تشيع كه سهمي بيش از تاسيس گروهك ها و احزاب ندارند، تا عدد يازده مي رسد.
ميدان هاي گرم جهاد با بزرگ ترين سهم جهادي پشتون هاكه خونين ترين جبهات را در كنر، ننگرهار، پكتيا و خوست درست كردند، با رهبري كساني چون مولانا جلال الدین حقانی (رح) ، هرگز از اهميت مبارزه با روسان در هيچ انعطافي نكاسته اند.
2018 از دید آخرزمان
2018 از دید آخرزمان
نویسنده: هدایت الله ذاهب
هر مسلمان، اگرچه مطالعهی اندک در مورد نشانههای قیامت و علم آخر زمان داشته باشد، به وضاحت وقوع اکثریت نشانهها را در سالهای اخیر و عصر مدرن میتواند ببیند. بحث مطالعهی 2018م ازنظر احادیث آخر زمانی و پیشبینیهای شگفتانگیز و اعجاز آمیز رسولالله صلیاللهعلیهوآلهوسلم را نمیتوان در یک مقاله گنجانید اما به حیث نمونه دو موضوع بسیار اساسی را در این مقاله موردبحث قرار میدهیم.
- اسرائیل و ظهور دجال
از زمانی که دو خاخام (عالم یهودی) بنامهای جودا الکلی و زیوی هرش کالیشر نظریهی آماده شدن برای آمدن مسیح و ساختن دولت یهودی را طرح کردند و ابراز داشتند که "احتیاجی به انتظار آمدن مسیح نیست. یهودیان باید به کمک قدرت سیاسی و اقتصادی خود و کمک قدرتهای بزرگ اروپایی، دولت یهودی را (در بیتالمقدس) بسازند و این کار اولین مقدمه برای آمدن مسیح است<1>" تمام کوشش صهیونیستها بر محور آمادگی برای آمدن مسیح موعود آنها چرخیده که از برپا سازی رژیم صهیونیستی اسرائیل آغاز و با ساختن معبد سوم سلیمان به حیث تخت مسیح یهودی که همانا مسیحالدجال است در محوطهی مسجدالاقصی و آمدن مسیحالدجال پایان مییابد.
طالبان؛ تنديس ها و تنديس پروران
طالبان؛ تنديس ها و تنديس پروران
نوشته ی محمد اسماعیل یون
برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی
وقتی طالبان، تنديس هاي بودا در بامیان را ويران كردند، اين مقاله با نام مستعار در شماره ي 6- 1379 شمسی مجله ي «هيله»، منتشر می شود.
در اين اواخر، طالبان به چنان عمل ضد تاريخي پرداختند كه در طول دو هزار سال، هيچ كسي انجام نداده بود. آنان بر يك ارزش تاريخي، به گونه ای يورش برده اند كه باعث تحریک احساسات تمام بشريت شد و دنيا را تكان داد. تنديس هاي بودا در باميان را ياد مي كنيم كه با بُلندای 53 و 35 متر، طي اين همه ساليان با افغانان، ناملايات و تيره گي هايی را كه بر اين سرزمين گذشته بودند، ديده و تحمل كرده بودند. آنان پرتو گواراي ورود دين مقدس اسلام را حس كرده بودند كه تا دامان آن ها نیز زمين را روشن كرده بود، ولي به آن ها آسيبي نمی رساند.