Home خانه
نظم دجال - قسمت پنجم: آزادی
نظم دجال - قسمت پنجم: آزادی
نویسنده: هدایت الله ذاهب
آزادی زیباست. انسان با آزادی زیباست. انسان با آزادی انسان است. آزادی را از انسان بگیر، نه زیبا میماند و نه انسان. تاریخ از زمانی که حافظهاش کار میکند حکایت از آزادی و عطش آزادی بشر دارد. اگر چیزی بنام آزادی نمیبود، تاریخ بشری وجود نمیداشت. هر نشانهی بشری روی زمین حکایت از عطش برای آزادی در انسان را دارا است. عطش برای آزادی در انسان جداناپذیر است. درواقع، قبل از آغاز زندگی نیز عطش برای آزادی در انسان وجود داشت. در جنت همهچیز برای انسان مهیا بود، فقط آزادی نزدیک شدن به یک درخت خاص را نداشت. انسان همهچیز، همه رفاه و همه خوشیهای بهشت را قربانی آزادی کرد؛ به درختی نزدیک شد که اجازهی نزدیک شدن به آن را نداشت.
نظم دجال - قسمت چهارم: فتنه دجال
نظم دجال - قسمت چهارم: فتنه دجال
نویسنده: هدایتالله ذاهب
آیا میشود فتنهی بزرگتر از این را تصور کرد که کسی بدون توقعی کدام منفعت، 950 سال خیرخواهی کرده و حق را تبلیغ کند اما در بدل فقط آزار و اذیت دریابد، تهدید شود و با خطابهای چون مجنون بدرقه شود؟؛ «(کافران گفتند:) او (نوح علیهالسلام) فقط مردي است كه مبتلا بهنوعی از جنون است، بايد مدتي درباره او صبر كنيد (تا مرگش فرارسد، يا از اين بيماري رهایی يابد) (قرآن ص. سوره. المؤمنون، آیه. 25 )».
آیا فتنهی بزرگتر از این را میتوان یافت که کسی به خاطر اینکه توحید را تبلیغ میکند، توسط شاه مقتدر به آتش افکنده شود؟؛ «گفتند: اگر میخواهید کاری انجام دهید [و مرد کار هستید] او را بسوزانید، و معبودانتان را یاری دهید. [پس او را در آتش افکندند] گفتیم: ای آتش! برابر ابراهیم سرد و بی آسیب باش! (قرآن ص. سوره. الأنبياء، آیات. 68-69)».
!د ځینو مهمو ټکو سم لیکل
د ځینو مهمو ټکو سم لیکل !
عبدالله وردک، انګلستان - آکتوبر - ۲۰۲۰
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!
نن سبا، ځینې وروڼه او خویندې ډېرې ښې لیکنې کوي، چې الحمدلله، دا یو ډېر ښه کار دی، او باید ټول وروڼه او خویندې، باید خپلو ښو لیکنو ته ادامه ورکړي.
د یادولو وړ ده، چې ځینې ټکي، باید په سمه توګه ولیکل شي.
د مثال په توګه:
۱- الحمدلله (✅).
الحمدلله، یو عربی ټکی دی، چې د هغې سم لیکل، باید په قرآن شریف، کې ولټول شي، او هغه د قرآن شریف په ډېرو ځایونو کې په لیکلي ډول شته. زه یوازې، د وروڼو او خویندو توجه، د سورة الفاتحه، د سورة الانعام، او سورة الکهف، شروع ته راګرځوم.
د یادونې وړ ده، چې د آیت نمبر، د آیت په آخر کې حسابیږي.
۲- رب العٰلمین (✅).
دغه ټکی هم یو عربی ټکی دی، او د دغه ټکي سمه املاء، د سورة الفاتحه په لومړي آیت، د سورة النمل، په ۸ آیت، د سورة المومن په ۶۵ آیت، او د سورة السجده په ۲ آیت کې ذکر شوې ده.
۳- بسم الله الرحمٰن الرحیم (✅). دغه جمله هم یوه عربی جمله ده، او د دغه جملې سمه املاء، د سورة النمل په ۳۰ آیت کې ذکر شوې ده.
تاریخ عمیق
تاریخ عمیق
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرزی
سطحی نگری، عادت معمول مردم ماست. این بینش، گاه با عواطف آنان نیز عجین می شود. در جامعه ای که تحلیل درست ارزش شناسی وجود ندارد و یک مجموعه ی بزرگ اعتقادی، بی تفکیک راستی و ناراستی پذیرفته شده، مسئله ی روشنگری با تعمیم معارف را هم دشوار می کند؛ زیرا سایه ی آن در نصاب، به نام آن چه از عرف جامعه پذیرفته شده، رسمی ست. در چنین احوالی، تنقید جدی، جدیت عادت های ناپسند را بیشتر می سازد.
ما در تقابل تاریخی با خیزش های ارتجاعی، همیشه از فرهنگ سازی های لازم، بی بهره بوده ایم. با این حال، آن چه خود را نقص می کند، سوژه می آورد. در این صورت، بازتاب کنایی آن، با رونمایی دایم هجو، مطایبه و طنز، از تاثیراتی می کاهد که شاید در روند روشنگری های معارف، سال ها ممکن نباشد.
کنایه ی من از «تاریخ عمیق» از همان مفهوم، به جامعه ای مایل است که در تاریخ زده گی های موهوم، هرچه می کنند، اکثراً بر اساس گذشته هایی ست که مستند نیستند. به عبارت دیگر، استفاده ی بهینه از ابزاری که شبیه طنز، کارآیی دارند، روشنگری ها را از احاطه ای بیرون می آورند که جزو تابو هاست.
مرز و بوم
مرز و بوم
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرزی
تصور انسان از زنده گی به دو معنی گذشته و حال، او را در فضای میان آن ها اگر در تامل آینده امیدوار می سازد، عقبه ی آن، به ماضی ای نیز وصل است که وقتی تداعی می شود، در جا هایی که خوش باشد، عزت نفس می بخشد. یکی معنی معمول مرز و بوم، جای آرامش های آدمی ست. در ضرورت القای فرهنگ سازی های آن، گذشته های خوش مردم در مرز و بوم بزرگان و حیاطی که در فرصت های آن اندیشیده اند، این محدوده را نوعیت و ماهیت نیز می بخشد. در چند سده ی پسین، هرچند تعدی و هرج و مرج در سایه ی تنازع بیرونی در این مرز و بوم، تکدر آفریده اند، اما در فرصت هایی که تحریک جمعی و شعوری مردم، ایجاد می کردند، رجوع به «روزگار وصل»، افغان ها را در کنار هم آورده اند.
!ځیني خلک اوږدې لیکنې نه خوښوي
ځیني خلک اوږدې لیکنې نه خوښوي!
عبدالله وردک ،انګلستان - آکتوبر - ۲۰۲۰
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!
نن سبا، ځینې لوستونکي لنډې لیکنې، تر اوږدو لیکنو، ډېرې خوښوي، او دا دلیل وړاندې کوي، چې دوی وخت نلري، چې اوږدې لیکنې ولولي!
د یادولو وړ ده، چې ځیني لیکنې باید اوږدې ولیکل شي، تر څو یوه موضوع په هر اړخیزه توګه تحلیل او وڅېړل شي.
د ګرانو او قدرمنو لوستونکو پام، دغه لاندې ټکو ته راګرزوم.
۱ - فرضاً یو ښه دیني عالم، د یوې موضوع په هکله، ډېر ښه بیان ورکړي، او د موضوع ټولې ګټې، او تاوان، په واضح توګه، حاضرینو ته وړاندې کړي، نو دغه بیان به تر هغه بیان ډېر ښه وي، چې هغه ډول ډول شکونه، او پوښتنې د حاضرینو په وړاندې را پیدا کړي.
کېدای شي، ځینې ګډونوال، دغه بیان ډېر خوښ کړي، او دغه دیني عالم ته د زړه له کومي د خیر دعا وکړي، او وواىٔي، چې دغه دیني عالم، ددوی پام ډېرو مهمو ټکو ته راوګرزاوه.
همدارنګه، کېدای شي، ځینې ګډونوال، ددغه بیان په هکله، ښه نظر ونلري، او که څوک پوښتنه ترې وکړي، شاید ځواب یې دا وي، چې بیان یې ډېر اوږد و، او زما یې ډېر وخت ونیوه. دغه ګډونوال شاید دا هم وواىٔي، چې ددغه دیني عالم ټول بیان، په دغه جمله کې چې ښه کوئ، او بد مکوئ، خلاصه کېده.
!سیاسي کارپوهان او د امریکې انتخابات
سیاسي کارپوهان او د امریکې انتخابات!
عبدالله - وردک ، انګلستان - سپتمبر - ۲۰۲۰
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
السلام عليکم و رحمت الله و برکاته!
الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارونو په کولو بوخت وئ.
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
نن سبا، د افغاني تلویزیونو په سیاسي بحثونو کې، لږ تر لږه ۳ ډوله سیاسي کارپوهان، تر سترګو کیږي.
لومړی ډله ىٔې، له افغانستان څخه د خارجي قواوو، ژر تر ژره وتل غواړي. دغې ډلې ته د وطن بشپړه آزادي، تر هرڅه د اهمیت وړ ده. دوی غواړي، چې پخپل ملک کې پوره واک او اختیار ولري، او په ټولو برخو کې یې خپل ملک، تر خپل رغنده کنترول لاندې وي.
دغه ډله سیاسي کارپوهان غواړي، چې دغه اوسني حالت ته د پای ټکی کیږدي، او خپل وطنوال، له دغه ستونزو او ناوړه حالت څخه وژغوري.
دغه ډله کارپوهان، په ریښتیا سره غواړي، چې خپل وطنوال له دغه ذلت او غلامۍ څخه خلاص کړي، او د زړه له کومي د دوی د خدمت لپاره، د مناسبې زمینې د برابرولو هیله مند ښکاري.
دغه ډله سیاسي کارپوهان غواړي، چې د افغانانو تېر برم بېرته را ژوندی کړي، او د نړۍ وګړو ته وشودل شي، چې افغانان پخپل وطن او ناموس سر ورکوي، او هېچا ته به حتٰی د سر په بیه هم، دا اجازه ورنکړي، چې د دوی وطن او ناموس ته په بده سترګه وګوري.
سورۀ التغابن
بسم الله الرحمن الرحیم
سورۀ التغابن
سورۀ تغابن در مدینۀ منوره نازل شده ودارای هیجده آیه ودو رکوع می باشد.
وجه تسمیه:
قبل از همه باید گفت که «تغابن» از تفاعل است به معنى مغبون كردن يكديگر، و به زیان انداختن همدیگرآمده است.
این سوره به سبب اینکه درآيۀ نهم آن روز قيامت، به روز «تغابن» نامیده شد. این نام را بخود گرفته است. روز قیامت را از آن جهت «تغابن» نامیدند که زیان و خسارت کافران در آن نمایان میشود.
همچنان تغابن به معناى ديگرى مغبون كردن و سود را به نفع خود جذب كردن است. در قيامت، هر كس به فكر آن است كه خود را نجات دهد و ديگرى را مقصر بداند.
این سوره آخرین سورۀ از «مسبحات» یعنی سوره هایی است که با تسبیح آغاز می شوند.
مشورتي لویه جرګه، د غني نوې ډرامه
مشورتي لویه جرګه، د غني نوې ډرامه
یو ځل بیا نوې ډرامه، نندارې ته وړاندې کېږي او دا ځل د پاتې ۴۰۰ طالب زندانیانو د خوشې کولو په نوم د عامه اذهانو د اغفال غولوونکی حرکت، چې د دې ترڅنګ بله موخه یې له بهره د څو راغلیو ټامیانو د جېبونو له ډکولو بل څه نشي کېدای.
ډېره عجیبه ده، چې د ۴۶۰۰ طالب زندانیانو د خوشې کېدو په پار، چې ځینې رپوټونه یې له ۴۰۰ مطلوبو بندیانو پرته، شمېر۵۱۰۰ تنه ښيي، ولې له خلکو سره سلا مشوره ونشوه؟
آیا هغوی هم ستاسو د سرې کرښې یوه برخه نه جوړوله؟
ټول پوهېږو، چې جرم، جرم دی زیات او کم یا ښه او بد نلري.
تاسې وایاست، چې د ۴۰۰ طالب بندیانو د خوشې کولو واک نلرئ او دا پرېکړه باید "مشورتي لویه جرګه" وکړي.
دا ډېره خندوونکي نده، چې مشورتي جرګه دې د پرېکړې صلاحیت ولري؟
ټول پوهېږو، چې په هېواد کې درې قوې لرو او یوه یې قضاییه قوه ده؛ آیا تاسو په خپل دې کار سره د خپلې وعدې خلاف، د عدلي او قضايي بنسټونو په کار کې لاسوهنه نه کوئ؟
که هره پرېکړه پر مشورتي لویې جرګې کوئ، نو بیا د "سترې محکمې" او "لویې څارنوالۍ" شتون ته څه اړتیا ده؟
ترجمه وتفسیر سورۀ جُمُعَة
بسم الله الرحمن الرحیم
ترجمه وتفسیر سورۀ جُمُعَة
سورۀ جمعه در مدینۀ منوره نازل شده ودارای یازده آیه ودو رکوع می باشد.
وجه تسمیه:
این سوره بدین سبب که دربرگیرنده فرمان اِجابَت نداء برای نماز جمعه است، «جُمُعَة» مسمی شده است .
فضیلت سورۀ:
ابن عباس و ابوهریره (رض) در بیان فضیلت این سورۀ روایت کرده اند که: رسول الله صلی الله علیه وسلّم در نماز جمعه اکثراً این دو سوره یعنی سورۀ «جمعه» و سورۀ «منافقین» را میخواندند.
تعداد آیات کلمات وحروف سورۀ:
سورۀ دارایی جمعه 11 آیه، 177 کلمه و767 حرف می باشد . (البته بادر نظرداشت نظریات مختله علماء در این بابت).
محتوی سورۀ جُمُعَه:
ـ طوریکه در فوق یاد آور شدیم ؛ این سوره در مدینۀ منوره نازل شده است و جنبۀ تشریع را مورد بررسى قرار مىدهد.
محور اساسی سوره عبارت است از احکام «نماز جمعه» که الله تعالی آنرا بر مؤمنان فرض کرده است.
به آقای سید اسحــاق دلجـو حسینی
به آقای سید اسحــاق دلجـو حسینی
ای فروزان مشعلی در عرصـه یی فـــرهنگ ما
بر فراز قـلــــــــه عـــلــم و ادب ســــرهنگ ما
در چنین یک روزگار نا به سامـــــان صد دریغ
منکــــــرین از هر کرانــــه آمـــــده بر جنگ ما
هادمان دین و ملت هر طـــــرف اندر خـــــــرام
هر یکی ســـــنگی زند بر شیشــه یی گلرنگ ما
کاش از تدبــــیر و رای مخلصـــــــان این دیــار
دور گردد از وطن این مایــــه های ننــــــگ ما
کاش اقـــــــبال دیگر آیـــد دریــن دور و زمــان
تا بــــرآرد پرده از نـــیرنگ این افــــــرنـگ ما
تکیه بر فــــرهنگ زده فرهنگــــــیان هـرزه یی
گم شده ازین دیـــــار هم فــر و هــم فرهـنگ ما
عرصه فـــرهنگ شده جولانــگه هر مور و مار
کاش بـــــازایی و آرایــی تــــو این اورنـــگ ما
د ارواښاد ډاکټر عبدالله ګل اخلاص يار پېژندنه
د ارواښاد ډاکټرعبدالله ګل اخلاص يار پېژندنه!
ډاکټر عبدالله ګل اخلاص يار :
الحاج ډاکټر عبدالله ګل اخلاص يار د مرحوم خيرګل زوی او د مرحوم اسيم لسمی ، په ۱۳۳۹ هجري لمريز کال د اسد يا زمري په ۲۲ نېټه يې د پکتيا ولايت څمکنيو ولسوالۍ منداخېلو د دري کلي په يوه غريبه او دينداره کورنۍکې نړۍ ته سترګې غړولې وې .
زده کړې :
عبدالله ګل اخلاص يار خپلې لومړنۍ ديني زده کړې د کلي له جوماته پيل کړې ، وروسته د لومړنيو عصري زده کړو لپاره د څمکنيو عالي لېسې ته ولاړ ، منځنۍ او ثانوي زده کړې يې دخيبر پښتونخوا د پيښور سيدجمال الدين عالي ليسه کې د ۱۳۵۴ څخه تر ۱۳۶۰ هجري لمريز کال پورې او همدارنګه د منځني طب په کچه کړې يې د حلال احمر منځني طب په انستيتيوت کې د ۱۳۶۱ څخه تر ۱۳۶۲ هجري لمريز کال پورې بشپړې کړې.
ددې تر څنګ يې ديني ، ادبي ، طبي ، اداري ، ژورناليستيک او نورو ټولنيزو برخو کې کورسونه او ورکشاپونه هم لوستلي وو .
عبدالله ګل اخلاص يار د طبي زده کړو د لرلو يا ډاکتري ترڅنګ ، ليکوال او شاعر هم وو .
پیام تبریک بنیاد اجتماعی و مدنی لوگر
پیام تبریک بنیاد اجتماعی و مدنی لوگر
به مناسبت انتصاب بانو لیلماه شریفی یما به حیث رئیس دانشگاه تعلیم و تربیه استاد ربانی شهید
بسم الله الرحمن الرحیم
ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (سوره جمعه آیة ۴)
انتصاب به جا و شایسته بانوی فرهیخته لیلماه شریفی یما را در مقام ریاست دانشگاه تعلیم و تربیه استاد ربانی شهید صمیمانه تبریک می گویم.
از شنیدن این خبر خوشحال شدیم. خوشحالی ما از دو نگاه بود، نخست حایز شدن یک بانو برای نخستین بار به ریاست یک دانشگاه و یک مقام ارزشمند علمی که در کشور ما سابقه نداشته است، و دوم به لحاظ همدیار بودن و همتبار بودن، که لوگری ها به خود می بالند چنین فرزانگانی را در ده و دیار خود دارند .
انتصاب بانو شریفی یما به این مقام نشانی از شایستگی، کاردانی ایشان دارد. زیرا که ایشان از استادان برجسته و فعال جامعه دانشگاهی و یکی از چهره هاي ارزشمند و فرهیخته عرصه علم و دانش بوده که همواره با تفکر علمی، مخلصانه در جهت اعتلای بار علمی دانشگاه و دانشجویان، گام های بلند و مؤثری برداشته و تلاش نموده است.
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه
نهمه - برخه
عبدالله – وردک ، انګلستان - مې - ۲۰۲۰
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
السلام عليکم و رحمت الله وبرکاته!
الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارو په کولو بوخت وئ.
ګرانو او قدرمنو لوستونکو!
له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ.
د لیکنې پدغه برخه کې، غواړم چې ګرانو او قدرمنو لوستونکو ته، په انګلستان کې د خپلې معلمۍ د دندې د پیدا کولو په هکله، یو څه معلومات وړاندې کړم.
ما الحمدلله، د ۱۹۹۱ میلادي کال په آخر کې خپله دکتورا، د الکترانکس په برخه کې خلاصه کړه. دا هغه وخت و، چې د خلیج لومړنی جنګ هم واقع شوی و.
دلته په انګلستان کې، هر شاګرد کوښښ کوي، چې د زده کړې له خلاصېدو لږ مخکې د کار په هکله پلټنه شروع کړي. لېکن، ما له ځانه سره دغه وعده کړې وه، چې زه به د خپلې دکتورا له اخیستلو وروسته، یو څو میاشتې استراحت کوم.
مرثیه ی در رثای نجم العرفا روان شاد استاد حیدری و جودی رحمت الله علیه
مرثیه ی در رثای نجم العرفا روان شاد استاد حیدری و جودی رحمت الله علیه
شاعـــر و صــوفی و هم عـارف رحمـــان ، رفته
عــامل و حـــامــل سجـــــــاده و قـــــــرآن ، رفته
به سفــر سوی خــــــدا، فصـــل بهــــــاران، رفته
نـــام او بر فلک و انجــــم و کیهـــــــــــان، رفته
در فـراقـش شـنـوید نـــالــــــه و افغـــــان ، رفته
حیدری پیش خـــدا مست و غـــزلخــــــوان، رفته
مرگ که پــایان به این زنـــدگی و دار فـنـــــاست
لیک آغــــاز دیگــر نزد خـــــــدا، دار بـقـــــاست
ترس از مــــرگ نه در مشربی از اهـل وفـــاست
سوی جانان خــــرامیدن خـــاصه اهــل صفـــاست
زیست با عـــزت و با شـــان چو کریمـــان، رفته
حیدری پیش خـــدا مست و غـــزلخــــــوان، رفته
پیام تسلیت همدردی بنیاد اجتماعی و مدنی لوگر
پیام تسلیت همدردی بنیاد اجتماعی و مدنی لوگر
به مناسبت درگذشت روان شاد خواجه محمد ظاهر صدیقی بنیان گذار مطبوعات در لوگر
بسم الله الرحمن الرحیم
مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا
( آیه ۲۳ سوره احزاب )
با تأسف اطلاع حاصل کردیم که خواجه محمد ظاهر صدیقی روزنامه نگار، ادیب و نویسنده مشهور لوگرزمین روز جمعه ۳۰ جوزا ۱۳۹۹ خورشیدی در سن ۷۵ سالگی چشم از جهان و جهانیان پوشید و رخت سفر سوی داربقا بست. روان شاد صدیقی که متولد سال ۱۳۲۴ خورشیدی بود در دهکده نوشهر از توابع ولسوالی چرخ - لوگر در یک خانواده روحانی دیده به جهان شوده بود. و تحصیلاتش را در رشته روزنامه نگاری به پایان رسانده بود.
روان شاد صدیقی شخص فعال و متحرک و مدافع حق و حقیقت بود و درین راه از هیچ کار و کوشش فرو گزار نکرد.
روان شاد صدیقی بعد از کودتای منحوس کمونست ها و به تعقیب آن اشغال کشور توسط روس ها در صف آزادی خوان قرار گرفت و و با جان و مالش در راه آزادی و آبادی کشورش در مقابل کمونست ها و اشغال گران روسی رزمید. و مصداق خوبی برای آیه متذکره قرآن کریم بود و تا پای جان در ایمان و پیمانش با خدایش خللی وارد نه شد.
روان شاد صدیقی از بنیان گذاران مطبوعات در ولایت لوگر بود و ازین طریق خدمات ارزنده و فراموش نشدنی را به لوگر و کشور انجام داده است.
زاد روز ابوریحان البیرونی رح
زاد روز ابوریحان البیرونی (رح)
خواجه محمد نعیم قادری
در نخست یک هزار و چهل و ششمین زاد روز فرخنده دانشمند شهیر خراسانی روان شاد ابوریحان البیرونی را گرامی داشته و این روز خجسته را به همه میهنان عزیز ، جهانیان به ویژه به اهل علم و فرهنگ و اندیشه صمیمانه تبریک و تهنیت می گویم. و به نام نامی این دانشمند گرانمایه به خود می بالم و مراتب قدردانی خود را ازچنین نخبگانی اعلام می نمایم.
ابوریحان محمد بن احمد البیرونی {زاده ۱۳ سنبله (شهریور) سال ۳۵۲ خورشیدی شهر کاث خوارزم (ازبکستان) و متوفای ۲۲ قوس (آذر) ۴۲۷ خورشیدی در شهر غزنی }، دانشمند ریاضی دان، ستاره شناس، تقویم شناس، انسان شناس، هند شناسی، تاریخ نگار و زیست شناس برجسته خراسانی در سده چهارم و پنجم هجری می باشد که از بزرگترین دانشمندان مسلمان و یکی از بزرگترین دانشمندان فارسی زبان در همه اعصار و قرون می باشد. البیرونی با استعداد خارق العاده یی که داشت با زبان های فارسی، خوارزمی، عربی، سانسکریت، عبری و سریانی آشنایی داشت. که او را پدر علم انسان شناسی نیز می نامند. شمار تألیفات او زیاد است که غربی ها او را دانشمند عصر ها می نامد.