تاج محل

لیکوال: عطا محمد میاخېل

د هندوستان په اګره کې د دې حیرانونکې ودانۍ کار د پنځم مغولي پاچا شاجهان په امر په ۱۶۳۰ زېږدیز کال پیل شو، نوموړي غوښتل، په دغه ډول له خپلې مړې مېرمنې سره د مینې یاد تل پاتې کړي. دا ودانۍ د مرمر په ډبرو جوړه شوه او شا خوا باغونه د دېوالونو په ډول ترې چاپېر شول.
تاج محل په هند کې د مسلمانو واکمنانو یوه نه هېرېدونکې هنري او کولتوري بېلګه بلل کېږي وایي، چې یو وخت شاجهان له واک نه ګوښه او بندي شو خو د بند ټول مهال یې له هغې وړې کړکۍ څخه تاج محل ته را کتل، چې دا ودانۍ ترې برېښېدله.

کوهدامن د اوبو په لټه

عبدالرحیم موسی زی

د کابل په شمالي سیمه کې پرته دره د کوهدامن په نامه یادیږي او دا دره اووه ولسوالۍ لري چې د پلازمېنې کابل پورې اړوند دي، دا ولسوالۍ له قره باغ، کلکان، استالف، فرزه، میربچه کوټ، ګلدره او شکر درې څخه عبارت دي. دلته ولسونه له یو بل سره په خورا مینه او ورورګلوۍ ژوند کوي په دې ولسوالیو کې خلک په دواړو ملي ژبو پښتو او دري خبرې کوي، یاده دې وي چې د کوهدامن دره د خیرخانې له کوتل څخه پیل او د قره باغ ولسوالۍ تر پایه رسېږي.

د (ژوند اووه رازونه) کتاب چاپ ته واستول شو

د "ژوند اووه رازونه" کتاب په ننګرهار کې "کتاب خپروندویه اداره" چاپوي، دا کتاب د هېواد د نوي کهول ځوان ليکوال او ژباړن "حضرت عثمان نوري" خپلې مورنۍ ژبې "پښتو" ته را ژباړلی دی

دغه ګټور کتاب د بهر پوهنتونونو د بېلابېلو پېاوړو او نامتو استادانو او ارواپوهانو له لیکنو ژباړل شوی دی. د ژوند اووه رازونه کتاب د ارواپوهنې برخه ده، ژباړه یې روانه، فصیحه او مننونکې ده، د کتاب لومړۍ، منځنۍ او د پای برخه ګټوره او په زړه پورې موضوعات لري او د نن عصر د ځوان کهول لپاره خورا ښه او ارزانه درملنه پکې تر سترګو کېدای شي.

د رنو هیواد والو!
اسلام علیکم ورحمت الله وبرکاته!

لکه څنګه چې تاسو ته ښه معلومه ده چې د افغانستان په ولسي جرګه کې ډیر پر وطن، اسلام او ناموس مین د ولس استازی (وکیلان) سته؛ لطفاً تاسو ټو لوته په یوه سترګه مه ګورئ، لکه څنګه چې تاسو ته معلومه ده چې په یاده جرګه کې د ټول افغانستان څخه (۲۴۹) استازی ګډون لری؛ نو دا ټول هیڅ کله یو رکم او یو طرف نه سی کیدلائ، ځکه چې د یوه لاس په ګوتو کې هم فرق وی، نو هتمن به یو څوک غاصیب، خاین، بیا فعالیته او د پردو جاسوس وی. ځکه چې ولسي جرګه د قانون اصل دی او د سیاست ډګر هم دا د جرګې تالار دی.
نو ستاسو ټولو درنو، قدرمنو، پر دین او هیواد مینو هیواد والو څخه په ډیر درنښت هیله کوم چې نور تاسو د یوڅو دګوتو په شمار کسانو د لاسه د یادی جرګې ټولو استازو ته اهانت مه کوی.

د مسلمان تګلاره

(عبدالله وردک) انګلستان - اپرېل - ۲۰۱۸

ګرانو او محترمو وروڼو او خویندو السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!

الله (ج) د وکړي چې روغ، جوړ، او د نېکو کارو په کولو بوخت وی.

ګرانو لوستونکو!

د مسلمان تګلاره، الله(ج) د لمر په شان واضح کړېده، او هغه د ژوندانه په ټولو اړخونو کې د الله(ج) د احکامو منل، په مسنونه طریقه د هغوی عملي کول، او د الله(ج) د رضاء لاسته راوړل دي، او بس.  ځنو مسلمانانو وروڼو او خویندو، خپلو ځانو ته پخپل لاس ډېرې ستونزې پیدا کړیدي، ځکه چې دوی د الله(ج) د خوښحالولو پرځای د بندګانو خوښحالۍ ته کلکه ملا تړلې ده . دغه ډول وروڼو او خویندو، خپل ژوند ډېر سرګردانه او لالهانده کړیدی، او دوی یوې خواه او بلې خواه ته منډې وهي، او د یوه نفر او بل نفر په خوښحالولو کې شپه او ورځ لګیا دي. دغه ډول وروڼو او خویندو، خپل کار پخپله ځانونو ته ډېر سخت او ناممکن کړیدی. د اسلام تر مبارک دین قربان شم، چې د یوه مسلمان دنیوی تګلاره یې څومره آسانه کړېده.  الحمدالله، ثم الحمدالله، چې الله(ج) په مونږه ستر نعمت کړیدی، او مونږه یې مسلمانان پیدا کړي یو . د مسلمانانو مسىٔولیت ښه واضح دی، او هغه یوازې او یوازې د الله(ج) د رضاء لاسته راوړل دي، او بس.

په راتلونکو ټاکنو کې ګډون ولې اړين دی؟

بلاخره له بلها جنجالونو او کشمکشونو وروسته حکومت اعلان کړی چې د روان کال د تلې مياشتې په ۲۸ مه نېته به په ټول هېواد کې د ولسواليو شوراګانو او پارلمان سرتاسري ټاکنې ترسره کيږي. د ورې په ۲۵ د ټاکنيزو کارتونو اخيستلو بهير هم پیل شو. دلته په ټاکنو کې د خلکو د ګډون په اړه بېلابېل نظرونه موجود دي. ځکه تېرې ټاکنې د بهرنيانو او کورنيو مغرضو کړيو لخوا داسې بدنامې شولې چې ولس يې په ډيموکراسۍ او ټاکنو تر اعظمي درجې بې باوره کړو. د بهرنيانو او کورنيو مغرضو کړيو لخوا د تيرو ولسمشريزو ټاکنو بدنامولو سره اوس راتلونکو ټاکنو په اړه هم خلک زړه نازړه دي چې ګډون په کې وکړي يا نه؟

دل شکسته

هارون انصاری

ای یار، ای دوست! منم خسته ی خسته
از دوستی که دلم شکسته

آن یاری که عهد  وفا بسته بود
امروز ندارد به یاد، فراموش کرده

گفتم ای دوست، به یاد داری گذشته؟
گفت نباشد زنده گی آباد به رفته

شاید که تقدیر بر این بوده باشد
یا که در لوح ازل نوشته

ندارم از آن دوست گلایه ی بسیار
دارم درد، دارم از خودم شکوه

گویم ای دوست! منم خسته ی خسته
از دوستی که عهد وفا شکسته

د برښنا پايې ولې شهيدانې کيږي؟

څو ورځې وړاندې د بغلان په دوشي کې وسله والو طالبانو د برښنا پايه چپه کړې چې له امله يې د کابل ښار پنځه ميلونه وکړي د يو شمېر نورو ولايتونو په مليونونه وګړي په تورو تيارو کې شپې سبا کوي. کابل ښاریان وايي، په ورځنيو چارو سربېره د دوی صنعتي، تولیدي او نورې سواداګریزې چارې برښنا پورې تړلې دي او د برښنا نشتون يې په ژوند منفي اغېز کړی. څو اوونۍ وړاندې هم د برښنا یوه بله پایه په بغلان کې د وسله والو له لورې ویجاړه شوې وه. اوس طالبانو وايې چې دوی د برښنا د پایو په ویجاړولو سره غواړي، په حکومت فشار راوړي چې د دوی په سیمه کې برښنا موجوده وي.

در بند آزادی

هارون انصاری

جوانی سر بلند کرد میان سران
جوان خوش آواز و خوش بیان

جوانِ آزاده و با فرهنگ
ربود دل دوستان در داخل و در فرنگ

جوانِ با اراده و با عزم بلند
سرود آهنگ های زیبا به هر رنگ

با لهجه ی زیبا و پُر نشاط
نمایاند فرهنگ ها را رنگارنگ

آن گاه که شد به عزمش قریب
نزدیکش شدند سیاه دلان دلفریب

له منظور پښتين سره د پنجابي حکومت نوې لوبه

په کوزه پختونخواه کې لرو پښتنو په ځانګړې توګه منظور پښتين له پاکستانۍ حکومتي ادارې، استخباراتو او په ټوله کې پاکستاني سټبليشمنټ څخه لاره ورکه کړې ده. منظور پښتين په تش لاس او د بې شمېره دښمنانو د شتون سره سره بيا هم پاکستانۍ استخباراتي اداره او پوځ داسې وارخطا کړی دی چې لکه د ليوني سپيانو په شان هره خوا خوله اچوي. کله پرې د هندوستان او افغانستان استخباراتو د ملاتړ ټاپه لګوي، کله په کوزه پختونخواه کې د پاکستانۍ ادارې تر حکم لاندې پښتانه ګوندونه يې پر ضد راپورته کوي او د يادو ګوندونو هغه غړي چې د منظور پښتين سره يې په پښتون ژغورنې غورځنګ احتجاجونو کې ګډون کړی وي، له خپله ګونده شړي. کله يې د ملا فضلو پر مټ د منظور پښتين او د ملګرو خودجوشه د عدالت نارې يې له اسلام سره په ټکر کې بولي او کله يې په کوزه پختونخواه کې په ځینو پښتنو د پيسو په زور د پښتون ژغورنې ځورنګ په خلاف مظاهرې ترسره کوي. خو له نيکه مرغه او د پښتون ولس د لوړ همت له امله د پنجابۍ ادارې ټولې شومې هڅې ناکامې شوي دي.

اندر حکایت جانوران اهلی

هارون انصاری

جانوری بنشسته بود با پدر
ذهن مشغول داشت و فکری بر سر

عاقبت باز کرد دهن، بپرسید ای پدر!
چرا دو پایان در اوقات جنگ، دهند دشنام جانور

خواهم بدانم چه باشد معنی این
آیا جانوری ست به معنای از همه پست تر؟

بجنباند پدر گوش، دم و آن سر
بگفتا عزیز دلبندم، مرا تو ای پسر!

این همان سوالی ست که پرسیده بودم از پدر
جواب او را نگه داشتم در سینه، مثل گهر

جانوری، یعنی بزرگی و صداقت
راستکاری، بردباری و شهامت

طلايې فرصت؛ طالبان کولی شي ځان ثابت کړي چې ولس کې څومره ځای لري

طالبانو ته د ولسمشر غني د کمساري وړانديز چې ويلي يې و که طالبان له جنګه لاس واخلي، د سیاسي ګوند په توګه به یې په رسمیت وپېژني، بندیان به یې خوشي کړي او ګڼ نور امتیازونه به ورکړي؛ اوس يو ځل بيا غني له طالبانو غوښتي چې که غواړي ځان ثابت کړي چې په ولس کې ريښه لري نو په ټاکنو کې دې برخه واخلي. تېره ورځ په ارګ کې ټاکنو لپاره نوم ليکنه پيل شوه. غني دغلته د نوم لیکنې په پیل کې رسنیو ته وویل، دا د طالبانو لپاره مناسب وخت دی چې سیاسي فعالیت ته مخه کړي. نوموړي طالبانو ته په اشارې ويلي «که دوی باور لري چې د افغانستان په خلکو کې ریښې لري، انتخابات ورته ښه چانس دی او افغانان هم د سیاسي ګوند په توګه د طالبانو د برخلیک په توګه پرېکړه کولی شي.»

فاصله تا دوزخ

مصطفی «عمرزی»

غرب، فقط با توان نظامی نمی جنگد. نیروی اقتصادی آنان، چالش دیگری ست که درتجربه ی تاریخی یک قرن اخیر، مخالفان را از پا انداخته است. آغاز حملات دوباره ی غربیان، به رهبری امریکا، بریتانیا و فرانسه، ولو مقطعه یی و کوتاه، درست در زمانی صورت می گیرد که فشار تقبل هزینه ی های جنگ، دولت های سوریه، ایران و روسیه را به وحشیگری های بیشتر کشانیده بود.
از زمان بارک اوباما تا ریاست جمهوری دونالد ترامپ، فشار های غربی در سوریه، بیشتر با ماهیت اصلاحی صورت می گرفتند. متاسفانه این برخورد، محور دولت سوریه با متحدان آنان را تحریک می کند با وحشیگری های بی مانند، به جا مردم بیافتند. بشارالاسد که همانند پدرش، حافظ الاسد، دچار تجربه ی خونین مخالفت با مردم شده است، مهره ای بیش نیست. او در منگنه ی قطب های جهانی، همان قدر شانس دارد که تا حالا از سوی ایران و روسیه، دریافته است.

پاکستان د پښتون ژغورنې غورځنګ قصد په کابل کې اخلي

کله هم چې د آی ايس آی نوم اخيستل کيږي نو د هر افغان ذهن ته د پاکستان د هغه پليتې استخباراتي ادارې انځور راځي چې له کلونو راهيسې د افغانسان د ورانولو او د بربادۍ لپاره کار کوي. د پاکستان دغې پليتې ادارې او پوځ د افغانستان د بربادۍ لپاره په هيڅ ډول حربې سرفه نه ده کړې او په هر وحشت چې يې لاس بر شوی دی؛ ترسره کړی يې دی. دغې استخباراتي ادارې د افغانانو د بدبخته کولو لپاره هر لار په کار اچولې او تل يې دلته د خپلو لاسپوڅو پر مټ پر افغانانو آفت راوستی دی.

بقایای شوم تاریخ

مصطفی «عمرزی»

گزارش های زیادی منتشر شده اند که گروه های مختلف قومی از تاجیکستان، اوزبیکستان، چچن، پاکستان و کشور های عربی در تنازع داخلی افغانستان، نقش مخرب و ویرانگر دارند. اتباع کشور های شمال افغانستان، بیشتر با استفاده از زمینه ی قومی، در میان غیر پشتون ها، فعالیت می کنند. اکثر طالبان بدخشان، تاجیک اند. اویغور ها و چچن ها با عادت زنده گی در جغرافیای چین، اتحادشوروی پیشین و روسیه ی کنونی، همکاری با مخالفان مسلح غیر پشتون را ترجیح می دهند. روابط تنگاتنگ تنظیم های جهادی با استخبارات پاکستان، پای پنجابی و پاکستانی را در تمام جغرافیای افغانستان، کشانده است.

پوځي يونيفورم کې د تېلو غله

د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د مرستو د سرمفتش اداره یا سیگار په خپل تازه راپور کې ويلي چې د افغان ځواکونو تیل 'غلا' کیږي. د سیگار په رپوټ کې ويل شوي چې لږ تر لږه د ١٥۴،۴ میلیون ډالرو په ارزښت تیل د امریکا د متحده ایالاتو او افغان امنیتي ځواکونو نه غلا شوي دي. په داسې حال کې چې د پنټاګون د اټکل له مخې افغان امنیتي ځواکونه په کال کې شاوخوا ۴،۹ میلیون لیتر تیلو ته اړتیا لري؛ د سیگار موندنې ښیي چې د امریکا د دفاع وزارت د ۲۰۰۸ میلادي نه تر ۲۰۱۶ پورې شاوخوا ۱۰،۶ میلیون لیتره تیل د افغانستان د پوځي عملیاتو لپاره برابر کړي دي چې مجموعي ارزښت یې څه دپاسه ۱۳ میلیارد ډالر کیږي.